Dünyada yaşanan teknolojik gelişmeler, internet, otomasyon ve imalat yöntemlerindeki değişimler baş döndürücü bir hızla ilerlemektedir. Elektrik gücünün kullanılmasıyla başlayan teknolojik gelişmeler, son zamanlarda yapılan siber fiziksel sistemlere dayalı üretim aşamasına kadar gelmiştir. Makine, yazılım, bilgisayar gibi sektörlerin yanında, savunma sanayi de bu teknolojiden çok fazla pay almaktadır. Akıllı füze, roket, silah, insansız araçlar, robot askerler ve gelişmiş mühimmat patlayıcılar savaş harekat sistemlerinin konularıdır.
Ülkelerin ekonomik ve siyasal alandaki gücünü belirleyen en önemli unsurlarından birisi savunma sanayidir. GMKA, yaşanan teknolojik gelişmelerle paralel olarak değişimi, yeniliği ve modernizasyonu devamlı takip etmektedir.
Uzun yıllardan beri silah sanayi ayrı ayrı üretilen ürünlerden oluşmaktaydı. Günümüzde bu parçaların birleştirilmesi ile oluşan bütünleşik sistemler daha fazla ön plana çıkmaktadır. Bu durum, ülkeleri ilerleyen dönemlerde farklı özelliklere sahip savunma amaçlı ürünleri sürekli geliştirmek zorunda bırakacaktadır. Savunma sektöründe üretilen ürünlerin olgunlaştırma süresi giderek kısalmaktadır. Bu sebeple GMKA Savunma, devamlı Ar-Ge faaliyetleri ve yeni tasarım yöntemleri üzerinde durmaktadır.
Silahlar, özelliklerine göre farklı şekillerde sınıflandırılmıştır. Genel olarak silahları ateşli, ateşsiz ve N.B.C. (nükleer, biyolojik, kimyasal) silahlar olarak sınıflandırabiliriz. Bilgisayar teknolojisi, savunma sanayinde kullanılan savaş harekat sistemlerine tamamen hakim olmuştur.
SAVAŞ HAREKAT TEKNOLOJİLERİNDE GÜDÜM SİSTEMİ
Güdüm mantığı; bir mühimmatın sabit veya hareketli bir hedefe, istenilen hassasiyette yakınlıkla ulaştırılmasını sağlama esasına dayanır. Teknolojik gelişmelerle birlikte daha çok güdüm sistemlerini mühimmata uygulama üzerine çalışmalar yapılmıştır. Bu nedenle güdüm yasaları, bir hedefi tahrip etmeye yönelik, bir bombanın ya da füzenin uçuş karakteristiğini ifade eden kuralların tümü olarak düşünülebilir. Temel kontrol sistemlerinde olduğu gibi güdümlü mühimmat sistemlerinde de amaç; mühimmatın hedefe istenen şekilde yaklaşmasını engelleyecek faktörleri ve gürültü etkilerini kontrol altında tutabilecek bir sistem meydana getirmektir. Güdüm sistemi, tasarım amacına uygun olarak, dışsal etkileri en aza indirgeyerek mühimmatın hedefe en yakın noktaya ulaşmasını sağlar. Güdümlü mühimmatların, hedeflere ve atış platformlarına göre çeşitli şekilleri mevcuttur. Uçuş mesafesinin uzun olması ya da hedefin manevra yeteneğinin fazla olması gibi etkenler güdümlü mühimmat tasarımını daha karmaşık hale getirmektedir. Ayrıca söz konusu mühimmatlar ileri teknoloji ürünleridir ve tek kullanımlıktır. Bu nedenle tasarlanırken maliyet-etkinlik çözümlemesi yapılması gerekir. Çeşitli savaş senaryoları lojistik birimlerince incelenmiş ve bunlara uygun olarak farklı güdümlü mühimmat tasarımları belirlenmiştir. Özerk, karmaşık, pahalı, insan ve yardımcı cihaz kullanımını en aza indiren tasarımlar tehlikeli senaryolar için oluşturulurken; basit, ucuz, insan ve yardımcı cihaz katkısı gereken cihazlar ise daha az tehlikeli senaryolarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Güdümlü mühimmat sistemleri, yönlendirildiği hedefe göre kendi konumunu belirleyebilir ve gerektiğinde uçuş yörüngesi üzerinde değişiklikler yapabilir.
Bir güdüm sistemi üç ana görev grubundan oluşur. Bunlar; girdi grubu, işlem grubu ve çıktı grubudur. Girdi grubu çeşitli anten, alıcı, kamera, sensör ve diğer veri giriş modüllerinden oluşur. İşlem grubu bir veya daha fazla merkez işlem birimi (CPU) ile elektronik regülasyon ve destek ünitelerinden meydana gelir. İşlevi girdi grubu aygıtlarından gelen veriyi belirli algoritmalara göre düzenlemek ve gerekirse önceden oluşturulmuş veri tabanlarındaki değerler ile karşılaştırmaktır. Otomatik olarak yönetilen aracın yöne – hedefe göre konumu, hızı, ivmesi gibi sayısal değerlerinin değiştirilip değiştirilmemesi veya araç üzerindeki bir harp başlığının aktive edilme zamanının gelip gelmemesine karar verebilir. Verilen bu kararlar üçüncü grup olan çıktı grubuna aktarılır. Bunlar akıllı mühimmatlardaki kanat ve kanatçıklardır. Bu sistem elemanları, işlem grubundan gelen komutlara göre ve gerçek zamanlı olarak güdümlenen bombanın gerektirdiği hareketleri en yüksek doğrulukla yerine getirmesini sağlar.
Güdümlü mühimmatların yönlendirilmesinde kullanılan yönlendirme şekilleri
Radyo kontrollü bu sistemde mühimmatların üzerinde kamera sistemleri bulunur ve bir operatör tarafından görüntüler izlenerek mühimmat yönlendirilir. Kızılötesi sistemlerde, uçan hedeflere mühimmat kilitlenirken bu yöntem kullanılmaktadır. Atılan mühimmat ısı kaynağını takip etmektedir. Bugünkü teknoloji ile gelişen kızılötesi güdüm sistemleri sayesinde, örneğin hedef bir uçak ise uçak yüzeyindeki havadan kaynaklı sürtünmeden oluşan ısı dahi tespit edilebilmektedir. Bu sayede uçağın tüm yüzeyi mühimmat tarafından algılanmakla beraber sadece en çok ısınan bölüm olan uçağın kuyruk kısmını takip etmediklerinden mühimmatın hedefi vurma oranı oldukça yüksektir.
Lazer kontrollü mühimmatların çalışma sisteminde; lazer, uçaktan ya da yerden hedefin üzere tutularak bombanın önündeki optik göz sayesinde yönlendirme sağlar. Lazer güdümlü mühimmatlar, yarı-aktif lazer arayıcı başlık, güdüm bölümü, ısıl pil, kanat tahrik sistemi ve arka kuyruk bütününden oluşur. Mühimmat hedeften yansıyan lazer enerjisine güdümlenir, arayıcı başlık hedeften yansıtılan lazer ışığını algılar, yönlendirme kanatçıkları bombayı lazer ile işaretlenen hedefe yönlendirir. Lazer güdümlü akıllı mühimmatlar, sabit ve hareketli hedeflere daha yüksek vuruş hassasiyeti, düşük ikincil hasar ve atış sonrası hedef değiştirme kabiliyeti sağlamaktadır.
Uydu kontrollü sistemlerde etkin olarak atalet seyrüsefer sistemi ve küresel konumlama sistemi (GPS) kullanılır. Hedefe gönderilen mühimmat tüm hava şartlarında atalet seyrüsefer sistemlerindeki ivmeölçer ve açıölçer kullanarak sabit veya hareket halindeki bir aracın mutlak konumunu belirler. Bu sistem tamamen bağımsız olma özelliğine sahip olduğundan, herhangi bir elektromanyetik yayın oluşturmadan çalışır. Çalışma sistemi, referans olan bir başlangıç noktasından itibaren sürekli hız, ivme ve açı hareketlerini ölçerek ulaşılan noktadaki konumu belirler. Genel olarak GPS sistemlerini desteklemek amacı ile kullanılır. Bu sayede de akıllı mühimmatın hedefe en yüksek doğruluk ile ulaşmasını sağlamaktadır.
GMKA, geleceğin güvenlik ortamının karakterini şunların belirleyeceğini değerlendirmektedir:
– Uzayda askeri savaş
– Siber güçler ve kabiliyetler
– Hibrid teknolojiler
– Teknolojik gelişmeler
– Yeni harekat konseptleri
– Robotlar
– Yapay zekalı makineler
– Otonom sistemler